Khi nhắc đến Tết truyền thống ở Miền Bắc, lòng người dân nơi đây tràn ngập sự hân hoan, bởi hình ảnh quen thuộc của "Thịt mỡ dưa hành, câu đối đỏ - Cây nêu tràng pháo, bánh chưng xanh" ngay lập tức hiện hữu trong tâm trí của họ. Tuy nhiên, điều đặc sắc hơn, cách chưng mâm ngũ quả và trình bày bàn cơm ngày Tết của người dân Miền Bắc lại mang đến một vẻ đẹp khác biệt, tạo nên một bức tranh tuyệt vời, hấp dẫn, khác biệt so với lễ Tết ở Miền Nam.
Nét đẹp tết cổ truyền miền Bắc - Chưng đào, chưng quất
Trong khi phong tục tết miền Nam thường được trang trí bằng những bức tranh mai tươi tắn, còn phong tục tết miền Bắc lại tỏa sáng với vẻ đẹp rực rỡ của những cành đào hồng thắm, thể hiện sức sống mãnh liệt và may mắn. Từ tháng Chạp, mọi con đường ở miền Bắc đã bắt đầu rực rỡ với màu hồng của hoa đào, và người dân nơi đây chăm sóc và chọn lựa gốc đào chắc khỏe và đẹp để trưng bày cho ngày Tết Nguyên Đán.
Hoa đào là biểu tượng của sự nở rộ, may mắn, và thịnh vượng trong năm mới. Với khí hậu se lạnh miền Bắc, loài hoa đào không chỉ làm cho không gian trở nên ấm cúng mà còn tăng thêm ý nghĩa tượng trưng về sự sinh sôi và nảy nở.
Không chỉ dừng lại ở hoa đào, chưng quất cũng nổi bật là một đặc trưng khác của Tết miền Bắc. Những chậu quất xanh tươi, đầy lá và trái, không chỉ mang đến sự tươi mới mà còn được coi là nguồn tài lộc cho gia đình. Chúng là biểu tượng cho sự thịnh vượng, giàu có, và may mắn trong năm mới.
Dựng cây nêu - Nét đẹp lâu dài của phong tục ngày Tết miền Bắc
Trong phong tục tết miền Bắc, đặc biệt là trong cộng đồng dân tộc thiểu số, một nghi lễ truyền thống đặc biệt chính là việc dựng cây nêu trong ngày Tết. Từ thời xa xưa, từ ngày 23 tháng Chạp, các thần linh sẽ bắt đầu chầu trời, và linh hồn ác quỷ sẽ xuất hiện để gieo rắc nỗi lo âu. Hành động dựng cây nêu không chỉ là biện pháp bảo vệ gia đình mà còn là cách đẩy lùi sức mạnh của tà ma. Đặc biệt, những gia đình làm nông thường thực hiện nghi thức này để mong một năm mới an lành, mưa thuận gió hòa, mang lại mùa màng bội thu.
Cây nêu thường được dựng từ tre, có chiều dài khoảng 6 mét. Phần đỉnh của cây thường trang trí bằng lọng tàn, kèm theo 5 con cá chép sặc sỡ, mỗi con đại diện cho một trong ngũ hành. Đồng thời, ở một số địa phương, người ta còn treo thêm đèn lồng hay câu đối đỏ để gửi thông điệp hy vọng cho một năm mới tràn đầy may mắn và mọi sự thuận lợi như ý.
Đặc trưng tết miền Bắc - Nghi lễ thả cá và cúng ông công ông táo
Tết cổ truyền miền Bắc, mỗi năm vào ngày 23 tháng Chạp, người dân miền Bắc tổ chức lễ tiễn ông Công ông Táo, những vị quan trọng đến chầu trời. Nhiệm vụ của họ không chỉ là báo cáo về công việc trong năm cho Ngọc Hoàng mà còn là nguồn lực chống lại ma quỷ và bảo vệ gia đình trước mọi rủi ro.
Mâm cúng ông Công ông Táo được trang trí tráng lệ với đồ vàng mã, hoa quả tươi tắn và những món ăn mặn. Đặc biệt, người dân tâm huyết mua cá chép sống và thực hiện lễ phóng sinh, hy vọng rằng ông Công và ông Táo sẽ vượt qua mọi khó khăn, trở về thiên đình một cách an lành.
Ngoài việc cai quản nhà cửa và ngăn chặn ma quỷ, ông Công ông Táo còn mang sự an lành, hạnh phúc trong tâm tư của người dân miền Bắc. Lễ cúng ông Công ông Táo không chỉ là nghi lễ truyền thống mà còn là niềm tin, cầu mong cho năm mới tràn đầy bình yên và đầy đủ phúc lộc.
Trang trí mâm ngũ quả theo phong tục ngày Tết ở miền Bắc
Trong bức tranh ấm áp ngày Tết, phong tục tết miền Bắc không thể thiểu một món khá quan trọng đó là mâm ngũ quả, một biểu tượng của lòng kính trọng dành cho tổ tiên và nguyện ước cho một năm mới an khang. Đặc biệt, mâm hoa miền Bắc trình bày độ đẹp tinh tế với 5 loại quả và 5 gam màu đặc sắc, biểu tượng cho ngũ hành.
Không thể thiếu chuối và bưởi (hoặc quả phật thủ), những nguyên tố quan trọng trên mâm hoa. Chuối xanh, biểu tượng của hành mộc, mang đến ý nghĩa về sự sung túc, che xạ và hạnh phúc toàn diện. Trong khi đó, quả phật thủ hoặc bưởi với vẻ màu vàng rực rỡ, đại diện cho hành thổ, hẹn mang lại an lộc và thịnh vượng cho gia chủ trong năm mới.
Gói bánh chưng hương vị đặc sắc trong bữa tiệc Tết của miền Bắc
Tết cổ truyền miền Bắc hương vị đặc trưng của dưa hành và bánh chưng, không gian Tết mới thực sự trở nên hoàn thiện. Bắt đầu từ khoảng ngày 27 tháng Hai, mọi gia đình đều bắt đầu hành động chung tay gói bánh chưng, hòa mình vào không khí ấm áp, sôi động.
Những chiếc bánh chưng vuông vức không chỉ là sản phẩm nghệ thuật tinh tế của từng đôi bàn tay mà còn là biểu tượng sâu sắc, có thể tôn vinh kính sâu sắc đối với đất trời và tổ tiên. Ngày càng trở thành một nét đặc sắc không thể thiếu, bánh chưng hòa quyện trong mỗi mùa Xuân về, tạo nên không gian Tết truyền thống đầy ý nghĩa.
Đặt ngay tour du lịch Tết 2025 để cùng gia đình và bạn bè khám phá phong tục Tết đặc sắc của miền Bắc, tạo nên nhiều kỷ niệm đáng nhớ đầu năm mới.
Comments